De volgende dag kwam ze thuis na de obductie. Ik kreeg haar eerst nog in mijn armen. Een ijskoud, stijf lijfje. Wat was ze ongelooflijk mooi.

We gingen weg en lieten Es achter in het ziekenhuis. Ze had gelukkig geen laken over zich heen, maar lag "bijna" slapend in bed.
Bij de receptie leverden we de sleutels in van de kamer in het Radboudhotel, met de woorden, ik heb de kamer niet meer nodig, mijn dochter is dood. Wat was dat onwerkelijk om uit te spreken. Mijn kind is dood, gewoon dood, voor altijd.

We liepen naar de auto, en alles gaat door, kaartje in automaat, geld inwerpen, naar auto, zo gewoon en zo anders.
We liepen aan elkaar vastgeklampt, steeds weer tranen, zo verslagen, zo onwerkelijk. Ik zei Sem, ik wil je echt nooit meer kwijt. Wil echt voor altijd bij jou blijven, beloof het me, beloof me dat we samen blijven. Ja, en we hielden elkaar nog steviger vast. De wanhoop die door dan je heen raast...
We kwamen bij auto en gingen naar huis, een leeg stil huis.
Onderweg zei ik, dat doodgaan in de armen van iemand die heel van je houdt, dat dat me de mooiste manier van sterven leek. Het had alleen niet mijn kindje moeten zijn, niet Esje, Esje hoorde bij ons!

Thuis was het koud en donker. Wat een verschrikkelijk idee, dat Es nooit meer door de kamer zou rennen, nooit meer met haar speeltjes spelen. Die jasjes aan de kapstok, die schoentjes in gang... Laat het niet echt zijn, laat het alsjeblieft niet echt zijn! Es kom terug, blijf bij ons!
Had willen schreeuwen, maar er kwamen alleen stille tranen, uit het diepste van mijn ziel.

Zochten verzekeringspapieren en belden om melding te doen van overlijden. Om 9 uur 's ochtends zouden we teruggebeld worden door de uitvaartverzorger.

Schreef rond half 3 mail naar maillijst,
onderwerp: 20 februari 23.16
mail: Esmée is in mijn armen overleden.
afz.: Carolien

Hebben nog uur verslagen op de bank gezeten, zoveel vragen in mijn hoofd, waarom...waarom...waarom,
waarom kon je niet bij ons blijven?
Dan spookt er zo verschrikkelijk veel door je hoofd!

Daarna toch maar naar bed gegaan, uiteindelijk totaal uitgeput van emotie, huilend in elkaars armen in slaap gevallen.

Voor achten werden we wakker van de voordeur. Totaal versuft en uitgeput nog. Dan gelijk weer de realisatie, ze is dood!
Ik riep vanuit bed, Kim, maar Kim, die bij buren  had gelogeerd, hoorde het niet en liep voordeur al weer uit. Later vertelde ze, dat ze erg geschrokken was. Ze had een telefoonnummer van het prikbord gehaald. Ze had de auto zien staan, maar ook de knuffeltjes van Es [Teletubbies en poesje] op tafel zien liggen.
We hadden wel de buren waar Kim logeerde gebeld,  en verteld, dat Esje dood was, maar Kim sliep toen net. Ze wist het nog niet. Wel hadden we afgesproken dat Kim niet naar school zou gaan.

We zijn daarna gelijk opgestaan en naar die buren toe, niemand thuis. Ze waren daar de kinderen naar school brengen. Daarna bij nog een paar mensen in de straat aangebeld om het te gaan vertellen, maar iedereen was al naar zijn werk.
Dus maar weer naar huis. Uitvaart verzorger belde, hij later die ochtend komen.
Ouders gebeld, mijn moeder zou komen. Vera logeerde daar. Mijn vader niet, die ging beginnen aan het kistje, het kistje voor zijn eigen kleinkind.
Nog meer mensen gebeld. Zo raar om te moeten vertellen, dat je kind dood is. Het is allemaal zo snel gegaan, dat maar weinig mensen wisten dat ze ineens zo ziek geworden was.

Dan komt Kim met de buurvrouw, Kim weet inmiddels dat Es dood is. Oh meisje, je zusje is er niet meer.
Kim wil haar school bellen, wil het zelf vertellen aan haar leerkracht.

Dan moet je ineens een uitvaart gaan regelen. Hoe? Ineens moet je heel veel, heel snel beslissen. Sem neemt me veel uit handen, is echt mijn grote steun en toeverlaat. Sem, wat is het ongelooflijk fijn dat je er bent.
We krijgen te horen, dat tegen het einde van de middag, Esjes lijfje naar huis gebracht zal worden. Ineens duurt de tijd te lang, wil zo graag, dat ze hier is.

We gaan begraafplaatsen kijken, we moeten een plekje gaan zoeken voor haar lijfje.
Bij de derde begraafplaats waar we komen, hebben we geen woorden nodig, we kijken elkaar aan en houden elkaar vast. Ja, hier voelt het goed. Een plek voor alleen kindjes en overal klinken belletjes in de wind. We lopen een rondje, kijken naar de datums en stenen en zien het plekje waar Es dan begraven zou worden.

Mijn moeder komt met Vera, heerlijk een klein, warm lijfje, dat ik knuffelen mag. Veer merkt heel goed, dat er wat aan de hand is.

Het is druk, steeds telefoon, dingen regelen, mensen lopen in en uit.
Een kaartje kiezen, ik weet het gelijk, ik zie hem, en dat is hem. Ik kijk geen boek meer in, dit voelt goed. Ik wil graag een "eigen" tekst, iets dat een klein beetje verwoord, wat er gebeurd is. Sem is hiermee bezig, tussen de bedrijven door. Ik kan het niet.

We maken onze slaapkamer in orde. Onze matras in kinderkamer op de grond, leggen kleed op de bedbodem en Esjes matrasje in het midden. Dan kan je bij haar zitten. We zetten de een radio neer met zachte kinderliedjes. Kim zet kaarsjes klaar.
Dan telefoon, Es komt iets later, het wachten is op de koeling [speciaal voor kinderen], want die moet ergens anders vandaan komen.

Tegen half 6 stopt en een zwarte rouwauto voor de deur. Kim staat met paar vriendinnen in de vensterbank. Sem doet open en gaat mee naar boven om te wijzen waar de koeling moet komen te staan. Dan gaat de brancard met zwarte zak naar boven. Ik wil het niet zien, niet mijn kindje in een zwarte zak zien.

Ik zie de auto van de overburen aan komen. Ik ga erheen om te vertellen wat er gebeurd is, schrik. Iedereen die het hoort, reageert erg geschrokken, hoe kan dit nu toch?
Ik loop weer naar binnen en ga gelijk naar boven. Ik zie de zwarte zak op de grond liggen.
Er wordt gevraagd, wil je haar eerst nog op schoot? JA! Had niet verwacht dat dat nog kon, na de obductie. Ze was immers geheel open geweest. Ze was koud en stijf, leek heel lang, maar mooi, zo mooi...
Er steekt bij haar hals een randje verband boven haar pyjama uit. Haar rompje zit dik ingepakt, ook is haar lijfje gezwollen. Es was zo'n tenger poppetje, dat was niet meer te zien.
Ze had op beide handjes een pleister. Haar pyjamabroek zat strak gespannen om haar beentjes. Toen ze net dood was, zat de broek nog wijd en losjes. Ze had geen schoenen aan, haar voetjes zakten naar voren en ze was gelijk een cm of 10 langer.

Nu mag iedereen komen kijken. Haar zusjes zien haar dode lijfje voor het eerst op schoot bij mij. Veer is heel blij haar te zien, maar wordt erg boos, als ze niet ook op schoot mag. Die kleintjes wilden altijd samen op schoot. Dat gaat nu niet, Es is zo stijf. Kim blijft Es maar huilend aaien.

Daarna leggen we Esmée op de koeling met haar eigen dekentje over haar heen. Mensen lopen in en uit. Ik zit met Kim bij Es, met mijn armen om haar heen. Vind het zo verschrikkelijk, dat ze dit moet meemaken.

Ook 's avonds komen nog wat buren even bij ons. Vera wil niet slapen, ze schreeuwt, ze krijst om Es. Ze gingen altijd tegelijk naar bed en dan eerst nog uurtje keten. Veer wil alleen maar bij Sem zitten, van mij wil ze niks weten. Ik ging weg met Es, kwam alleen terug en toen ze Es weer zag, "deed ze het niet meer".
Sem maakt de tekst voor het kaartje verder af.
Mijn moeder blijft slapen, ze maakt wat foto's van Sem en mij bij Esmée.

We gaan redelijk laat, totaal uitgeput naar bed met de verwachting, toch niet te kunnen slapen. Ik kijk nog even bij Es, durf de lamp niet uit te doen, ook laat ik licht in de gang branden [deed ik normaal nooit]. We liggen dicht tegen elkaar aan en luisteren naar het gebrom van de koeling in de kamer naast ons.
Veer wordt 's nachts regelmatig gillend wakker. Ze slaapt dan nog half en dan mag ik haar wel knuffelen. In half slaap, wil ze wel de borst, overdag weigerde ze te drinken, riep dat Es mee moest doen. Die meiden dronken altijd samen bij mij, nu kolf ik, en geef haar melk in een flesje.

Eerst 's ochtends bij Es kijken. De kamer begint naar de dood te ruiken. Esje zelf, is nog altijd even mooi. Haar oogleden beginnen kleine rimpeltjes te vertonen. Het vocht trekt weg. Haar ogen leken zoveel groter door zwelling, nu zijn ze weer wat normaler qua maat.

In de ochtend gaan mijn moeder en Kim naar de stad. Gaan een Oilily luchtje kopen, om op te doen bij Es. En een tape-je om de begrafenis op video vast te kunnen leggen.
Ook doen ze boodschappen, er is inmiddels niet veel meer in huis en we verwachten veel bezoek vandaag.

Sem en ik hebben afspraak met uitvaart verzorger. Er moet nog boel doorgesproken worden en de tekst voor de kaartjes moeten we inleveren. Vanmiddag zijn ze klaar en worden dan  gebracht en later weer gehaald om voor vijven op de post te gaan.

Veer wil niet gaan slapen, ze schreeuwt en krijst en blijft maar roepen dat Es in het lege bedje moet liggen. Hoe leg je een kind van 1,5 jaar uit, dat dit niet meer kan? Uiteindelijk leg ik Vera's matrasje, dekentjes en knuffels in het bedje van Esmée. Dan leg ik Veer in dat bedje. Ze wordt helemaal rustig en valt gelijk in slaapt. Voortaan slaapt ze in het bedje van Es. Veer's bedje halen we uit elkaar en zetten deze in de berging. Het voelt goed zo.

Er komt veel bezoek. Fijn, heel fijn, dat er zoveel mensen even komen. Woorden zijn er niet, zoveel tranen en verdriet, zoveel warmte.
Aan tafel worden adressen op enveloppen geschreven, iedereen helpt, een adresboekje heb ik niet.

De juffen van Kim en de directeur komen. Ze krijgt een grote bos rozen en aan elke roos hangt een kaartje met een lief berichtje van een klasgenootje voor haar.

Mijn moeder gaat 's middags weer naar huis.
We veranderen de tafel indeling. Kim zit voortaan op de plek van Es. Een lege stoel naast je, die voorheen de jouwe was, is minder erg, dan de lege stoel van je dode zusje naast je.Ze vindt het fijn om op de plek van Es te zitten.
Kim wil graag bij buren slapen, even uit de sfeer, is goed voor haar.

Als 's avonds het laatste bezoek weg is en Veer uiteindelijk even slaapt. Belanden we achter de pc. Zoeken verhalen over dode kindjes. Kunnen maar weinig vinden over peuters die doodgaan.
We melden ons aan bij maillijst voor ouders van een overleden kindje en vragen tips ed. voor de uitvaart. Daar zitten de mensen met ervaring. We kunnen het maar een keer doen en willen niet achteraf het gevoel hebben van, hadden we maar dit of dat gedaan.

's Ochtends gaat Sem Ryan ophalen. Vind het zo knap, dat zijn moeder hem toch bij ons laat komen. Als moeder wil je je kind beschermen tegen verdriet, ze laat hem los, geeft hem de ruimte om te ervaren dat Esmée dood is.

Kim is nog bij de buren. Boven ligt een kindje te slapen en een kindje dood.
Ik zet de wasmachine aan, doe de afwas, leeg de vuilnisbak en zet de kliko aan de straat.
Ik realiseer me, dat alles gewoon verder gaat. Zo onwerkelijk, mijn kind is dood en het leven gaat verder!
Ik ga naar Es en zit een tijdje naast haar. Voel haar koude handje, aai haar koude gezichtje. Ze voelt heel glad en hard. Ze veranderd, haar huid gaat meer glanzen, de haartjes zo dof. Ik raak haar lijfje aan. Kan haast niet geloven dat dit echt is, dat ze echt dood in. Voor altijd! Voel zo'n wanhoop in me opkomen!
Ik knip aan de achterkant van haar haar een mooi plukje af. Zie het litteken van oor tot oor, midden over haar hoofdje. Wat is die obductie mooi gedaan. Je kan het alleen zien, als je de haartjes helemaal opzij doet.

Ryan vindt Es maar vreemd, zo koud en stil. Vera is blij dat hij er is.
Er komt weer veel bezoek, kaarten, telefoontjes enz.

Later op de middag komen mijn ouders. Ze hebben het kistje bij zich. Een opa die een kistje voor zijn kleindochter maakt, een oma die helpt bekleden. Wat een liefde, wat een verdriet, dank je wel, papa en mama. Wat is het mooi geworden. Es zou hem prachig vinden en er gelijk in gaan liggen. Ze zou zeggen: "Opa maakt, hè, moooiii!"

Ook hebben ze [op mijn verzoek] een grote vlag meegebracht. Die komt half stok te hangen boven de voordeur. Ik wil de wereld laten zien, hier is een gezin in de rouw.

De laatste dag, dat ze nog thuis is. Inmiddels zijn we volledig uitgeput. Uitgeput van emotie, maar ook van slaapgebrek.

's Middags hangen we een briefje op de deur, we slapen even. Mijn moeder is met Veer naar het bos en Kim bij vriendin.
Later komt er nog bezoek. Veel indruk maken de juffen van de peuterspeelzaal. Es was pas 2x geweest. Ze brengen een knutselwerkje mee, dat daar de laatste keer was blijven liggen. Oh, wat ben ik hier blij mee.

's Avonds brengt Sem Ryan naar huis. Ryan komt morgen met zijn mama naar de begrafenis.
Mijn moeder is bij mij en blijft nog een nachtje hier.
We leggen de kleren klaar voor de uitvaart en de buurvrouw strijkt alles nog even.

Als ik later bij Es ben, voel ik dat het goed is, dat ze morgen begraven wordt. Ze is echt heel ver weg.

Oh wat hou ik toch van dit meisje...

Gekregen van de mama's en kindjes van de zwangerschapsgroep van Esmée.

Ook dit was een van haar lievelingsliedjes!
Echt haar liedje!

Dit liedje past zo bij Es. Roept zoveel emotie op.

Ook dit liedje werd beluisterd tijdens het laatste afscheid van haar kleine, lege, koude lijfje.
Hoop dat je, waar je ook bent, nog eens mag genieten van dit liedje. Oh, Es, wat kon jij toch genieten...